Ποιος πραγματικά «κινεί τα νήματα» στον κόσμο;
- By: Ourania Stylianou
- Dec 5, 2018
- 3 min read

Κάτι το οποίο έχω διερωτηθεί εδώ και αρκετό καιρό. Ή μάλλον αυτή είναι η φράση που μου έρχεται στο μυαλό όταν σκέφτομαι τη λέξη «γυναίκα». Ναι λοιπόν, η «γυναίκα» είναι αυτή που «κινεί τα νήματα» σ’αυτόν τον κόσμο. Με κάθε έννοια. Από την αρχή της δημιουργίας του ανθρώπου, μέχρι σήμερα σε τόσες πολλές πτυχές αν και οι περισσότερες από αυτές υποκρύπτονται κατά κάποιον τρόπο.
Όπως ανέφερα, η γυναίκα μπορεί να χαρακτηριστεί ως η «αρχή των πάντων». Η γυναίκα μπορεί να φέρει ζωή/έναν ολοκαίνουργιο άνθρωπο σ’αυτόν τον κόσμο, αλλά ακόμη κι αυτή που δεν μπορεί ή δεν θέλει, εξακολουθεί να «κινεί τα νήματα». Από πνευματικής/συναισθηματικής επιρροής μέχρι και τον καταναλωτισμό, στον οποίο θα εστιάσω.
Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι αυτό που «κινεί τα νήματα» είναι κυρίως η οικονομία γενικότερα. Εδώ έρχεται το ερώτημα, ποιος κινεί την οικονομία; Κάποιοι θα έλεγαν το εμπόριο. Και ποιος κινεί το εμπόριο; Εδώ θα απαντούσα ως επί το πλείστον «η γυναίκα». Στο σύνολό τους, οι γυναίκες. Από τα αρχικά στάδια της εκβιομηχανοποίησης και της ανάπτυξης της τεχνολογίας, παρόλο που η θέση της γυναίκας ήταν σε πολύ μειονεκτική θέση σε σύγκριση με του άντρα, οι διαφημίσεις δεν έπαυαν να προωθούν προϊόντα τα οποία πίστευαν ότι οι γυναίκες είχαν ανάγκη. Για παράδειγμα: προϊόντα για το σπίτι, εφόσον η θέση της γυναίκας «έπρεπε» να ήταν στο νοικοκυριό. Επιχειρηματίες, διαφημιστές, έμποροι σκέφτονταν τι πρέπει να παράξουν για να αποκτήσουν κέρδος, τι είναι αυτό που ο κόσμος χρειάζεται και πώς θα τον κάνουν να νοιώσει ότι πρέπει να το αγοράσει. Κατά το πέρασμα των χρόνων, δημιουργήθηκε και ένα άλλο ερώτημα: τι είναι αυτό που ο κόσμος δεν έχει, αλλά πρέπει να νοιώσει ότι το έχει ανάγκη ακόμη κι αν δεν το έχει ανάγκη, ούτως ώστε να το αγοράσει; Και κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα. Ως επί το πλείστον τους τα προϊόντα προορίζονταν για το γυναικείο φύλο, εφόσον οι γυναίκες είναι πιο «σύνθετες», «έχουν πιο πολλές ανάγκες», σε αντίθεση με τους άντρες που είναι «πιο απλοί».
Το φάσμα των προϊόντων ατελείωτο. Από είδη υγιεινής, καλλυντικά, κοσμήματα, ένδυση/υπόδυση, προϊόντα για το σπίτι, υπηρεσίες όπως κομμωτήρια, σπα κ.ο.κ. Φυσικά κάποια από αυτά είναι όντως αναγκαία. Άλλα όμως είναι απλά μη-αναγκαίες «ανάγκες». Δεν θα ήθελα να παραλείψω το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα προϊόντα που καταλανώνουν οι γυναίκες προέρχονται κυρίως και από την δημιουργία διάφορων ιδεών, στερεότυπων, τα οποία παρομοιάζω με «πλύση εγκεφάλου». Μερικά από τα αναρρίθμητα στερεότυπα είναι ότι οι γυναίκες πρέπει να δείχνουν όμορφες για να εντυπωσιάσουν το αντίθετο φύλο ή ότι πρέπει να φοράνε διάφορα καλλυντικά για να είναι πιο όμορφες. Η δημιουργία των «κόμπλεξ» ή αλλιώς «αδυναμιών»/«ατελειών» έχουν μεγάλη επιρροή στο γυναικείο φύλο, μιας και η εξωτερική εμφάνιση έγινε πλέον πρώτιστη επιδίωξη. Ο ορισμός για το γυναικείο φύλο εδώ και αιώνες χαρακτηρίζεται από την λέξη «ομορφιά» ή και «ευαισθησία».

Κάτι παράπλευρο των πιο πάνω παραγόντων του καταναλωτισμού, είναι η χρήση των γυναικών σαν «μαγνήτες» για την κατανάλωση άλλων προϊόντων, είτε από άντρες είτε και από γυναίκες. Για παράδειγμα, η παρουσία γυναικών σε ανδρικά περιοδικά είτε ακόμη και σε μουσικά βίντεο τα οποία θέλουν να προσελκύσουν όσο το δυνατόν περισσότερες προβολές. Επιπλέον, οι χρήση γυναικών σε διαφημιστικά σποτς/αφίσες για να πλασάρουν το τι επικρατεί σαν «τάση» ανάλογα με τα προϊόντα. Συνεπώς, οι γυναίκες χρησιμοποιούνται σαν αντικείμενα για την επίτευξη κάποιων στόχων, οι οποίοι δεν είναι άλλοι από το οικονομικό κέρδος το οποίο δεν αποκτούν καν αυτές, αλλά διάφορες εταιρείες.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, λοιπόν, δεν θα μπορούσα να σκεφτώ κάποιον άλλον ο οποίος «κινεί τα νήματα» σ’αυτόν τον κόσμο. Είτε αναγνωρισμένα είτε όχι, οι γυναίκες διαδραματίζουν τον κύριο ρόλο για την επίτευξη της ανάπτυξης της οικονομίας. Χωρίς ακόμη, και την χρησιμοποίηση των γυναικών δεν θα υπήρχε κέρδος για μερικούς όπως ανέφερα παραπάνω, χωρίς κατ’ανάγκην να είναι δυσάρεστο αυτό. Δυστυχώς, η «πλύση εγκεφάλου» έχει επιτευχθεί εδώ και δεκαετίες. Έστω κι αν υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Ο καταναλωτισμός στο σύνολό του επιβιώνει από το γυναικείο φύλο και τις «φανταστικές ανάγκες» και στερεότυπα που βομβαρδίζουν το πλήθος με απώτερο σκοπό την κατανάλωση και το κέρδος. Συμπερασματικά, λοιπόν, δεν αξίζουν οι γυναίκες να βρίσκονται σε ένα υψηλότερο υπόβαρθρο και να έχουν την ανάλογη σεβαστή αντιμετώπιση από την κοινωνία, εφόσον όλα εξαρτώνται από αυτές; Η απάντηση είναι ναι και δεν θα μπορούσε να είναι άλλη. Θα τηρηθεί όμως, εάν και εφόσον ο κόσμος αντιληφθεί όλα τα παραπάνω, συμπεριλαμβανομένου και των γυναικών!
Comments